کوه وزوو

آتشفشان ها از یک شکاف ایجاد شده در پوسته کره زمین به وجود آمده و گدازه های داغ، خاکستر و گازهای آتشفشانی از یک محفظه ماگما در زیر آن ها خارج می شود. پوسته کره زمین از ۱۷ صفحه بزرگ و سخت تشکیل شده که بر روی یک لایه نرم تر شناور است. بنابراین عمدتا آتشفشان هارا در جایی می توان مشاهده کرد که این صفحات تکتونیکی در حال حرکت، انحراف و یا همگرایی باشند که اکثر آن ها در زیر آب قرار دارند. معمولا آتشفشان ها از جا به جایی صفحات تکتونیکی و دور شدن آن ها از یکدیگر به وجود می آیند اما گاهی اوقات آتشفشان هایی مثل هاوایی وجود داشته که ماگما را از عمق ۳ هزار کیلومتری زمین خارج می کنند. در این مطلب قصد داریم تا حقایقی ار آتشفشان ها را به عنوان یکی از ترسناکترین بلایای طبیعی بیان کنیم پس با الی گشت همراه شوید.

حقایقی از آتشفشان ها در مورد ساختار این بلایای طبیعی

صدها سال پیش، آزتک ها در مکزیک و مردم نیکاراگوئه معتقد بودند که الهه ها در دریاچه های گدازه زندگی می کنند. آن ها دختران جوان زیبا را برای این الهه ها قربانی می کردند.

1. در طول ۴۰۰ سال گذشته در حدود ۲۵۰ هزار نفر به طور مستقیم در اثر نتایج فوران های آتشفشانی کشته شده اند. اثرات غیرمستقیم آتشفشان ها مانند قحطی، تغییرات آب و هوایی و بیماری ها نیز بیش از ۷۵۰ هزار نفر را به کام مرگ کشانده است.
2. خطرناکترین آتشفشان امروزی پوپوکاتپتل (Popocatépetl) با نام مختصر ال پوپو (El Popo) در فاصله ۳۳ مایلی از مکزیکوسیتی می با شد. ال پوپو همچنان فعال بوده و سالانه چندین هزار تن گاز و خاکستر را به هوا می فرستد.
3. ماده ای که از آتشفشان خارج می شود پایروکلاستیک فلو (pyroclastic flow) بوده که از کلمه ای یونانی به معنی آتش شکسته گرفته شده است. این جریان شامل قطعات کوچک سنگی بوده که می تواند تا ۱۰۰ درجه سانتی گراد دما داشته باشد.

حقایقی از آتشفشان ها در خصوص فاجعه های این رویداد

5. گونه ای از پرنده به نام مالئو (maleo) از ماسه های گرم آتشفشانی به جای نشستن بر روی تخم های بزرگ خود استفاده می کند. هنگامی که جوجه ها از تخم بیرون آمدند در میان ماسه های داغ حفره ای ایجاد کرده تا به سطح برسند.
6. در استرالیا هیچ آتشفشان فعالی وجود نداشته زیرا این کشور کاملا در وسط یک صفحه تکتونیک واقع شده است.
7. در سال ۱۹۶۳ یک آتشفشان از زیر دریا فوران کرده و جدیدترین خشکی را بر روی کره زمین به وجود آورد. این آتشفشان جزیره سرتسی (Surtsey) در جنوب غربی ایسلند را ایجاد کرده که امروزه مساحت آن حدود یک مایل مربع می باشد. این جزیره به نام سرت (Surt) که یک غول آتشین از اسطوره های نورث می باشد نامگذاری شده است.
8. بدترین فاجعه آتشفشانی در قرن بیستم مربوط به فوران مت پلی (Mt. Pelée) در ۱۹۰۲ می باشد. در این فوران آتشفشانی در جزیره مارتینیک (Martinique) کارائیب ۳۰۱۲۱ نفر کشته شده و تنها ۲ نفر زنده ماندند. یک کفاش که در لبه جزیره زندگی می کرد و یک زندانی که در سیاهچاله ای با دیوارهای ضخیم قرار داشت.

حقایقی از آتشفشان ها در مورد سطح انفجاری فوران

9. در حدود ۱۵۰۰ آتشفشان فعال بدون در نظر گرفتن آتشفشان های زیر دریا وجود دارد. از این تعداد سالانه تنها ۲۰ تا ۳۰ عدد از آن ها فوران می کنند.
10. فوران آتشفشانی دریاچه توبا (Toba) که در حدود ۷۵ هزار سال پیش در اندونزی روی داده، زمین را در یک زمستان آتشفشانی فرو برده است. این زمستان که به عنوان عصر یخبندان هزاره شناخته می شود باعث به وجود آمدن اسید سولفوریک در جو زمین گردید. این آخرین فوران عظیم در کره زمین بوده است.
11. فوران کوه سنت هلن در ۱۸ می ۱۹۸۰ به اندازه ۵۰۰ برابر قوی تر از انفجار یک بمب اتمی بود اما زمین شناسان آن را در رده فوران های متوسط می دانند.
12. مناطقی که دارای آتشفشان های زیادی هستند زمین هایی با باروری بیشتری دارند. فوران های آتشفشانی موادی مانند پتاسیم و فسفر را وارد خک سطحی کرده و همچنین فرسایش سنگ های آتشفشانی نیز می تواند مواد مغذی بسیاری آزاد نماید.

حقایقی از آتشفشان ها در خصوص فوران های زیر دریا

13. حلقه آتش اقیانوش آرام مرز صفحه بزرگ اقیانوس آرام می باشد که در حال فرو رفتن در زیر صفحه ای دیگر و یا آمدن بر روی دیگری می باشد. بسیاری از بزرگترین آتشفشان های جهان در این خط قرار گرفته اند.
14. آتشفشان شناسان اندازه فوران ها را با شاخص انفجاری آن ها سعنی VEI اندازه گیری می کنند. عدد صفر کمترین میزان و ۸ قویترین فوران می باشد. عدد ۸ معمولا برای فوران های بسیار بزرگ استفاده شده و به آن supervolcanoes می گویند.
15. کف اقیانوس جدید زمینا ایجاد می شود که دو صفحه اقیانوسی حرکت کرده و ماگما حباب ها را برای پرکردن شکاف ها ایجاد نماید. به این ها آتشفشان های شکافی گفته می شود. با همین روند اقیانوس اطلس سالانه ۲ سانتی متر عریض تر می شود. همچنین اقیانوس آرام از سالانه ۲۰ سانتی متر از شرق خود در حال گسترش می باشد. بنابراین در طول ۱۰ میلیون سال اقیانوس آرام ۱۲۴۰ مایل عرضتر از حال حاضر خود خواهد بود.
16. فوران آتشفشانی کوه وزوو در سال ۷۹ میلادی شهرهای پمپی و هرکولانوم را نابود کرد. گزارشات، حفاری ها و آثار باقی مانده، داستان وحشتناک این فوران را مشخص می کند.